Actoren uit de watersector: nieuws en rapporten

Geplaatst op: 18/09/2019 - Bijgewerkt: 08/10/2019

In juni 2019 publiceerde Vivaqua twee rapporten over prioriteiten en ontwikkelingen in de watersector. Hieronder vindt u een samenvatting van de hoofdlijnen en de elementen die relevant zijn om de sociale uitdagingen op het vlak van toegang tot water goed te kunnen begrijpen. Tegelijk maken we van deze gelegenheid gebruik om kort de beleidsverklaring van de regering over de toegang tot water onder de loep te nemen.

Vivaqua: jaarverslag en strategisch plan

In zijn jaarverslag voor 2018 gunt Vivaqua ons een blik op de belangrijkste cijfers en gebeurtenissen van dat jaar.

Wat betreft de algemene gegevens, lezen we dat Vivaqua water levert aan 2,25 miljoen inwoners en 363.179 meters beheert. Vivaqua herhaalt ook dat in Brussel¹ het principe van progressieve tarifering voor water wordt gehanteerd. De gemiddelde prijs van één m³ water (voor een verbruik van 35m³ per jaar) bedroeg in 2018 3,24 € inclusief BTW. In dit tarief zijn de distributie en de zuivering van het water inbegrepen, maar niet de jaarlijkse vaste vergoeding, die  25,23 € per wooneenheid bedraagt.

Verbetering van de dienstverlening naar de klant toe

Vivaqua benadrukt dat het bedrijf steeds meer belang hecht aan de verbetering van zijn dienstverlening naar de klant toe. Wat betreft de bereikbaarheid van het callcenter, lezen we in het jaarverslag dat “de ambitie om van 28 % verwerkte telefoontjes te komen tot 50 % eind december 2018 werd gehaald”². In het strategisch plan 2019-2024 wordt uitgelegd dat een van de doelstellingen voor 2024 erin bestaat om de “gemiddelde wachttijd aan de telefoon” terug te dringen van 16 naar 5 minuten³. Het Steunpunt is erg tevreden met deze evoluties en vooruitzichten, maar zal erop blijven toezien dat die inspanningen worden voortgezet. Op het terrein stellen we vast dat heel wat probleemsituaties (die vaak dramatisch zijn wat de toegang tot water voor kwetsbare gezinnen) vroeger zouden kunnen worden opgelost door een betere informatieverstrekking naar de klant toe en een opleiding van de medewerkers van het callcenter over waterarmoede.

We steunen ook de verdere voorstellen van Vivaqua om zijn bereikbaarheid te verbeteren, met name het feit dat in het strategische plan 2019-2024 wordt vermeld dat Vivaqua zijn diensten in toenemende mate wil digitaliseren⁴.  We mogen daarbij niet uit het oog verliezen dat de kwetsbare consumenten harder getroffen worden door de digitale kloof dan de anderen. We vrezen dan ook dat het voor de doelgroepen voor wie wij opkomen, moeilijker zal worden om toegang te krijgen tot de diensten wanneer die meer en meer digitaal gaan worden.

Oprichting van een prioritaire lijn

In het kader van de strijd tegen waterarmoede, meldt Vivaqua dat er in november 2018 een prioritaire lijn (“hotline”) werd opgericht voor het personeel van de OCMW’s van het Brusselse Gewest. Opnieuw kunnen we dit initiatief alleen maar toejuichen en hopen dat het in stand wordt gehouden of zelfs wordt uitgebreid naar andere eerstelijnsdiensten zoals algemene sociale diensten of erkende schuldbemiddelingsdiensten.

Bezorgdheid over waterarmoede

In het strategisch plan 2019-2024 lezen we dat Vivaqua “als openbare dienst, met een maatschappelijke verantwoordelijkheid, gevoelig is voor de sociale en ethische uitdagingen die de waterarmoede inhoudt. De invoering van een sociaal tarief, nauwere samenwerking met de OCMW’s en andere sociale actoren of de geleidelijke ontwikkeling van een adviesfunctie inzake de binneninstallaties zijn in deze context de prioriteiten van VIVAQUA”⁵. Verder heeft Vivaqua de ambitie om zijn facturen en andere technische formulieren te vereenvoudigen zodat ze eenvoudiger leesbaar en makkelijker te begrijpen worden⁶.

De informatie over het “sociale” aspect van water, die voor ons van het grootste belang is, vinden we in het activiteitenverslag terug onder een kopje met als titel “Water, een goed dat toegankelijk moet blijven”⁷. Enkele vaststellingen van Vivaqua waarop we in het bijzonder de aandacht willen vestigen, zijn het feit dat het aantal afbetalingsplannen tussen 2017 en 2018 is gestegen met 4%, en dat 99% van het Sociaal Waterfonds wordt gebruikt. Het lijkt ons dan ook noodzakelijk dat dit dringend opnieuw wordt gefinancierd. We zijn blij dat Vivaqua in de verduidelijking van zijn opdracht benadrukt dat het belangrijk is om te “garanderen dat iedereen duurzaam en constant toegang heeft tot kwaliteitsvol drinkwater”⁸ en dat het bedrijf wil “helpen bij het voldoen aan de maatschappelijke behoeften, in het bijzonder inzake de strijd tegen de waterarmoede”. We vinden het daarentegen jammer dat het bedrijf in 2018 de watertoevoer van 1014 gezinnen heeft afgesloten, wat een stijging is ten opzichte van het voorgaande jaar.

Regeringsverklaring: geëngageerde strijd tegen waterarmoede

De algemene beleidsverklaring van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de legislatuur 2019-2024 is het referentiedocument voor wie wil weten wat de belangrijkste politieke krachtlijnen voor de komende vijf jaar zullen zijn.

We zijn blij dat deze regering de uitdaging aangaat om het probleem van de waterarmoede aan te pakken. Zo lezen we namelijk dat de regering “het beginsel van toegang tot drinkwater als een fundamenteel mensenrecht”⁹ erkent en verdedigt.

De regering stelt met name voor om een statuut van beschermde klant voor water in te voeren en, in samenhang daarmee, een sociaal watertarief vanaf 2021. Daarnaast wordt ook gesproken over het concept van een redelijk afbetalingsplan en over maatregelen om de sociale ondersteuning van gebruikers te versterken. Verder juichen we het voorstel toe om een samenwerking tussen Vivaqua en de actoren die betrokken zijn bij de strijd tegen armoede te stimuleren door een werkgroep over waterarmoede op te richten.

Wel vinden we het jammer dat meer ambitieuze maatregelen zoals het verbod op afsluiting in geval van niet-betaling of een grondige reflectie over de prijsstructuur niet in het document worden vermeld. Het lijkt ons namelijk weinig coherent dat mensen in kwetsbare situaties vandaag de dag nog steeds de toegang tot water kan worden ontzegd terwijl zelfs bewindvoerders deze toegang erkennen als een fundamenteel mensenrecht.

Ter herinnering: al onze meest recente aanbevelingen met betrekking tot de strijd tegen waterarmoede kan je vinden in dit document.

>>Het jaarverslag 2018 van Vivaqua downloaden
>>Het strategisch plan van Vivaqua downloaden
>>De Brusselse beleidsverklaring downloaden

[1] Activiteitenverslag 2018 van Vivaqua, p. 31.
[2] Activiteitenverslag 2018 van Vivaqua, p. 21.
[3] Strategisch plan 2019-2024, p.23.
[4] Strategisch plan 2019-2024, p.21.
[5] Strategisch plan 2019-2024, p.32.
[6] Strategisch plan 2019-2024, p.22.
[7] Activiteitenverslag 2018 van Vivaqua, pp. 33-35
[8] Strategisch plan 2019-2024, p.11.
[9] Gemeenschappelijke Algemene Beleidsverklaring van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie